Brzegi Dolne to miejscowość w Gminie Ustrzyki Dolne położona u stóp Kamiennej Laworty. Nazywana dawniej Berehy Dolne. Nazwa pochodzi od słowa brzeg, czyli strome zbocze a jej założenie datuje się na 1532 rok.

       Lokowana na prawie wołoskim jako wieś królewska starostwa przemyskiego. Historia miejscowości jest długa, ale głównie warto wspomnieć o kolonizacji józefińskiej i osiedlaniu się Niemców na tym terenie. Na gruntach Berehów założono bowiem w latach 1782-1783 kolonię niemiecką o nazwie Siegenthal. Osadnicy niemieccy wyjechali stąd w czasie II wojny światowej. Brzegi Dolne są jednym z najstarszych ośrodków górnictwa naftowego na świecie, bowiem rafinerie oraz kopalnie ropy naftowej istniały tu przed 1884 rokiem. W latach 1944-51 wieś pozostawała w granicach ZSRR. Po korekcie granic mieszkańców wywieziono do ZSRR, a przesiedlono tutaj osadników z okolic Uhnowa.

       Miejscowość ma szczęście do zachowanych zabytków, bo ocalała tutaj drewniana cerkiew greckokatolicka z 1844 roku – od 1973 roku kościół rzymskokatolicki p.w. Matki Bożej Różańcowej, cmentarz przycerkiewny z zachowaną płytą nagrobną ks. Mychajła Zubryćkiego, wybitnego ukraińskiego etnografa, cmentarz ewangelicki z kilkoma kamiennymi nagrobkami oraz cmentarz greckokatolicki, gdzie zachowało się kilkanaście nagrobków, niektóre o dużej wartości artystycznej.

       Jest też jeszcze jedno ważne miejsce - wspaniałe mini - muzeum prowadzone przez Pana Zbigniewa Kosakiewicza, byłego leśniczego, który od lat siedemdziesiątych zbiera niezwykłe eksponaty. Każdy z ponad 1000 eksponatów to osobna historia, o których niezwykle ciekawie opowiada właściciel kolekcji. Warto pojechać w kierunku Brzegów Dolnych, zatrzymać się przy niewielkim drewnianym domku nr 127, wejść do środka i znaleźć się w świecie pamiątek, w świecie Pana Zbigniewa.

Redakcja: Promocja UM

Zdjęcia i tekst: Jacek Łeszega