Polski / Polski  English / Angielski  Русский / Rosyjski
E-mail:
Hasło:
» Załóż konto
» Zaloguj podpisem elektronicznym

Jasienica Rosielna



Jasienica Rosielna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Jasienica Rosielna; siedziba gminy gminy Jasienica Rosielna. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

 

Szerokość geograficzna 4944\'54.2''N

Długość geograficzna 2156\'29.2''E



Historia

Miasto po raz pierwszy była wzmiankowana w I poł. XV wieku. W dokumencie z 1442 r. występuje sołtys Stanisław z Jasienicy. Sześć lat później wieś z Odrzykoniem i Malinówką wchodziła w skład majątku ziemskiego Marcina Kamienieckiego. W 1451 r. Henryk Kamieniecki odkupił od swego brata Marcina Jasienicę, która została zatwierdzona jako własność Henryka, w czasie rozgraniczenia dóbr Kamienieckich i biskupich w 1460 r. W 1528 r. wróciła jako zastawiona przedtem wieś do Jana Kamienieckiego. W roku 1528 Marcin Kamieniecki za dług w wysokości 7731 florenów i dopłatę 2000 florenów odstąpił Jasienicę i połowę Orzechówki Sewerynowi Bonerowi (Bonerowi) herbu Bonarowa. Po bezpotomnej śmierci Seweryna Bonera (syna) w roku 1592, wszystkie dobra przeszły na jego siostrę Zofię z Bonerów Firlejowi, a później na jej syna Piotra Firleja (zm. w 1619 r.). Do roku 1676 wieś należała do Agnieszki Firlejowej z Balów, a później do jej córki Konstancji Teresy Tarnowskiej z Firlejów herbu Leliwa. W roku 1687 wśród wniesionych posagu przez hr. Urszulę Tarnowską — córkę Konstancji Teresy i Kazimierza Aleksandra Tarnowskich, Stanisławowi Bonifacemu Wierzbowskiemu herbu Jastrzębiec dóbr, znalazła się Jasienica. Właścicieli jasienickiego klucza dóbr — Stanisław Bonifacy Wierzbowski herbu Jastrzębiec dóbr, tuż przed śmiercią, w roku 1727, wystarał się u króla Augusta II Sasa o przywileje lokacyjne dla miasteczka Jasienica. Odtąd Jasienica składała się ze wsi i miasteczka.

Od 1727 r. do końca I wojny światowej Jasienica posiadała prawa miejskie. Jednakże według informacji zawartej w słowniku geograficznym Królestwa Polskiego (1882) było to miasteczko źle zabudowane. Wszystkie dobra po bezpotomnym Stanisławie Bonifacym Wierzbowskim odziedziczyła jego siostra — Ludwika Załuska z d. Wierzbowska , wdowa po Hieronimie Załuskim herbu Junosza. Do roku 1757 właścicielem był Jan Prosper Załuski, a od roku 1757 do 1798 — Ignacy Załuski, od 1798 do 1829 — Teofil Załuski - Wojciech (1760-1831), a po nim jego syn — generał Józef Bonawentura Załuski (1786-1866) i po nim Zygmunt Bogumił Załuski (1817-1872) oraz jego córka Zofia Klementyna Załuska (1854-1939) — żona Stanisława Józefa Wysockiego herbu Godziemba (zm. w 1898 r.), która w roku 1881 otrzymała w spadku majątek jasienicki. Ostatnim dziedzicem Jasienicy był syn Stanisława Józefa Wysockiego, Stanisław Karol Wysocki, z którego inicjatywy dodano do nazwy jasienica nazwę potoku "Rosielna".

Co piątek odbywał się w Jasienicy targ tygodniowy, natomiast trzy razy w roku (2 lipca, 5 sierpnia i 9 grudnia) – jarmarki. Powszechnym zajęciem pozarolniczym ludności było tkactwo. Dnia 11 sierpnia 1942 roku, około godziny 8, getto w Jasienicy otoczyła kompania gestapowców i drużyna własowców przybyłych z Krosna. Tego dnia, do godziny 7 wieczorem, hitlerowcy na cmentarzu rozstrzelali (małe dzieci rozbijali o drzewa) około tysiąca Polaków pochodzenia żydowskiego. Z Jasienicy pochodzi wybitny rzeźbiarz Gustaw Zemła, autor wielu znanych pomników, m.in. Powstańców Śląskich w Katowicach, Polegli Niepokonani w Warszawie, Jana Pawła II w Mistrzejowicach, Bitwy o Monte Cassino, Pomnika Mojżesza w Łodzi.

 

Zabytki

 

  • Kościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP – zbudowany w 1770 r., z fundacji Ignacego Załuckiego, dziedzica Jasienicy oraz jego żony Marianny z Dębińskich. Budynek kościoła jest drewniany, konstrukcji zrębowej na podmurowaniu. Wnętrze dekorowane polichromią iluzjonistyczną z 1870 r., wykonaną przez Jana Babińskiego, przemalowaną 1930 r. W dzwonnicy znajduje się gotycki dzwon z napisem minuskułowym, najprawdopodobniej z XV wieku. Ta późnobarokowa świątynia należy do nielicznych kościołów drewnianych z dwuwieżową fasadą zachodnią, nawiązując do architektury murowanej.Tu wikariuszem był ks. Stanisław Bełch.
  • Resztki parku krajobrazowego z pierwszej połowy XIX wieku z zachowanym starodrzewem i stawami otaczają fragmenty kolumnowego portyku dawnego dworu Wysockich, spalonego w 1916 r. Zachowały się także: rządcówka, dwa spichlerze oraz stajnie wzniesione ok. połowy XIX wieku.
  • Kościół pw. św. Antoniego – zbudowany z fundacji Marcina Gorzkowskiego. W wyniku pożaru w roku 1970 uległ całkowitemu zniszczeniu.
     

 

 

 

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Jasienica_Rosielna#cite_ref-0



Opracował:Konto usunięte




 
Brak komentarzy
Produkcja i Hosting ZETO-RZESZÓW