Berezka (dawn. Bereska) – miejscowość agroturystyczna w województwie podkarpackim, nad potokiem Bereźnica, przy szosie z Hoczwi do Polańczyka. Nie mylić z położoną 21 km. na północ, przy szosie z Sanoka do Przemyśla, opustoszałą wsią o tej samej nazwie Berezka.
Historia
Wieś lokowana na prawie wołoskim w I połowie XVII wieku w dobrach Balów z Hoczwi. Do II poł. XVIII w. pozostawała w rękach Balów, którzy wznieśli tu murowany dwór otoczony fortyfikacjami. Kolejni właściciele, Fredrowie, urządzili wokół dworu park krajobrazowy. Pod koniec XVIII wieku Bereska wraz z Wolą Matiaszową należała do rodziny Błońskich, a od 1800 roku - poprzez małżeństwo - przeszła na Tobiasza Walentego Żurowskiego, żonatego z Julianną z Błońskich. Potem należała do syna tych ostatnich, Adama Żurowskiego (1801-1864), żonatego z Pauliną Ostaszewską (1811-1835). W kolejnych latach majątek ten stanowił własność syna Adama i Pauliny, Teofila Żurowskiego (ur. 1833), a potem jego syna, Wiktora Żurowskiego żonatego z Władysławą Gniewosz. Ten ostatni w 1892 sprzedał dobra w Beresce Karolowi i Helenie z Biesiadeckich hr. Starzeńskim. W 1916 majątek ziemski w Beresce został sprzedany rodzinie Adamskich, a od 1921 należał do Macudzińskich. W wyniku tzw. reformy rolnej przeszedł po II wojnie światowej na własność Skarbu Państwa.
Toponimia
Historycznie: Brziska 1447, Brzysczka 1448, Brzoska Wola 1463, Brzoska 1467, Brzeska 1475, Broska 1480, Brzoska 1515, Bereska 1578, Brzeska 1662, Beresko 1742, Bereska 1851. Współczesna nazwa pochodzi od ukr. berezka/березка, pol. brzózka. W XV wieku oboczna forma Brziska pod wpływem ukraińskim, używano też obocznej formy Brzóska Wola. W 1977 r. urzędowo spolszczono nazwę na Brzózka jednak w 1981 r. przywrócono dawną nazwę.
Zabytki
ruiny cerkwi z XIXw.
pozostałości parku dworskiego (przy wjeździe od strony Hoczwi, po lewej) ze śladami ziemnych fortyfikacji bastionowych (XVII w.). W parku pomniki przyrody: 3 dęby o obwodzie 420–470 cm. i sosna (370 cm).
Źródło:http://pl.wikipedia.org/wiki/Berezka_(powiat_leski)
|
