Korniaktów Południowy – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie łańcuckim, w gminie Białobrzegi.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
Historia
Korniaków założony został w XVI wieku przez Konstantego Korniakta. Był on bogatym kupcem greckim mieszkającym we Lwowie. Zajmował się handlem i lichwą. Jego żona pochodziła z rodu Czartoryskich. Za zgromadzone pieniądze kupił m.in. szlachectwo w Polsce oraz wiele dóbr ziemskich. Miał zamek w Sośnicy. Kolejny budował w Białobokach, ale go nie ukończył. Posiadał Mikulice koło Przeworska., Sietesz, Głuchów, Albigową i Korniaktów.
Od roku 1686 w Korniaktowie było 6 domów. Po wygaśnięciu rodu Korniaktów osada kilkakrotnie zmieniała właścicieli, należała m.in. do Ostrogskich. W latach 1785-1788 właścicielką była Konstancja z Bekierskich Rogalińska. Pod koniec XVIII wieku osadę wykupiła księżna marszałkowa Izabela Lubomirska i podarowała, wraz z majętnością przeworską, swojemu wychowankowi – Henrykowi Lubomirskiemu. W posiadaniu tej rodziny Korniaktów pozostał do 1944.
W 1840 podczas epidemii cholery w Korniaktowie Południowym było 36 domów, w których zmarło 38 osób.
W roku 1874 zaczęto budowę kaplicy, która została zainspirowana przez powstańca styczniowego, który to dotarłszy chory do Korniaktowa uzyskał pomoc. W zamian za przysługę szlachcic przeznaczył 150 reńskich, kolejne 150 dołożono z funduszy gminy Korniaków, a cegłę, drzewo (z miejscowych zakładów), oraz architektów dał Henryk Lubomirski. W 1880 została ukończona budowa kaplicy pw. Matki Bożej Różańcowej. Murowana z cegły, otynkowana, założona na rzucie prostokąta z prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Fasada północna podkreślona wolutowym szczytem poprzedzona kruchtą (dobudowaną w latach międzywojennych gdy wójtem gminy Korniaków był Jan Kiełb). W kalenicy dachu wieżyczka na sygnaturkę. Elewacje zaakcentowane podziałem ramowym z lizenami, budowla w stylu późnobarokowym. Figura Matki Boskiej Różańcowej została sprowadzona z Tyrolu z Austrii.
W roku 1980 obok kaplicy został wybudowany kościół pw. Matki Bożej Różańcowej. Murowany z cegły, otynkowany, według projektu architekta Stanisława Kurka i Władysława Uchmana. Pracami budowlanymi kierował i zarządzał Stanisław Czyrek który razem z Julią Rupar był głównym inicjatorem budowy kościoła.
Warto też zwrócić uwagę na szkołę im. Adama Mickiewicza, która w 2006 roku obchodziła 100-lecie.
Obecnie Korniaktów Południowy jak i Północny wchodzi w skład gminy Białobrzegi.
Położenie geograficzne
Korniaktów Południowy jest położony w całości na terenie Pradoliny Podkarpackiej. Obszar ten ma charakter rolniczy, a grunty orne położone w sąsiedztwie koryta Wisłoka są okresowo zalewane. W kierunku południowym rozpościera się malowniczy widok na wzgórza Podgórza Rzeszowskiego. Rozległe tereny łąkowe i polne urozmaicane są meandrami Starego Wisłoka, zwane Wisłoczyskami. Korniaktów Południowy dzieli się na kilka przysiółków: Bycze Jajo, Jawornik, Zakarczmie, Podłącze. Pod względem transportowym Korniaktów ulokowany jest wzdłuż drogi powiatowej Białobrzegi-Gniewczyna Łańcucka. W centralnym punkcie wsi, obok kościoła, odchodzi droga gminna w kierunku południowym do Rogóżna. Jej przedłużeniem jest szosa w stronę przysiółka Zakarczmie do nieistniejącej już przeprawy promowej.
Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Korniakt%C3%B3w_Po%C5%82udniowy
|
