Cerkiew pod wezwaniem Opieki Matki Bożej w Bielance – greckokatolicka cerkiew parafialna. Współużytkowana przez Kościół Rzymskokatolicki i Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny.
Historia
Pierwsza cerkiew w Bielance został zbudowana w 1650. Zachowana do dziś świątynia jest jednak o 103 lata młodsza i znajduje się w innym miejscu, niż wcześniejszy obiekt. W 1947, w czasie wysiedleń ludności łemkowskiej z Bielanki w ramach Akcji Wisła, cerkiew została podpalona, jednak zniszczeniu uległ tylko dach. Po 1947 obiekt przejął Kościół łaciński. Budynek został odremontowany i przykryty dachem kalenicowym. W drugiej połowie lat 50. dawni mieszkańcy Bielanki zaczęli wracać do wsi i cerkiew stała się świątynią parafii prawosławnej, jednak katolicy obrządku łacińskiego zachowali prawo jej współużytkowania. Po 1989 legalnie działać zaczął również Kościół greckokatolicki i również jego parafia otrzymała możliwość korzystania z obiektu.
Na mocy ustawy cerkiew w Bielance, jako jedyna z cerkwi w południowej Polsce, o jakie spór toczyły Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny i Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego, przeszła na własność tego drugiego, za odszkodowaniem dla prawosławnych. Obecnie w cerkwi odprawiane są nabożeństwa rzymskokatolickie, greckokatolickie i prawosławne (świątynia nadal jest siedzibą miejscowej parafii prawosławnej, chociaż należy do grekokatolików).
Architektura
Cerkiew w Bielance jest typową cerkwią łemkowską, drewnianą, trójdzielną. Ponad przedsionkiem wznosi się wieża o konstrukcji słupowo-ramowej z izbicą malowaną na niebiesko, z zielonymi obramowaniami okien. Po remoncie w latach 90. XX w. został przywrócony pierwotny kształt dachów - namiotowego nad nawą i kalenicowego nad prezbiterium. Nad wszystkimi częściami cerkwi znajdują się różnej wysokości wieże z hełmami.
We wnętrzu zachował się czterorzędowy ikonostas oraz polichromowany krzyż, który łączy typową dla Kościoła greckokatolickiego formę (trzy belki) z łacińskim przedstawieniem postaci Jezusa – przebite gwoździami stopy są nałożone na siebie, a nie, jak w sztuce bizantyjskiej, ułożone równolegle.
Świątynię wpisano do rejestru zabytków 14 marca 1984 pod nr A-363
Źródło:
Wikipedia.org
|
