Czystogarb | |
KOMAŃCZA. Mało znane historie Czystogarb i jego perypetie Czystogarb jest wsią położoną na zachód od Komańczy. Znajduję się w dolinie Barbarki i jej dopływu, spływającego z Bani. Została założona na karczunku leśnym 17 sierpnia 1524 roku. Wówczas Mikołaj Wolski, starosta sanocki, wydał przywilej Fiodorowi i Tymkowi, aby założyć na prawie wołoskim nową wieś Czystohorb w dobrach królewskich należących do zamku sanockiego. Należy jeszcze wspomnieć iż Fiodor i Tymek byli synami Iwanka Lenkowy, kniazia z Komańczy.
Szerokość geograficzna 4922\'3.48''N Długość geograficzna 22 0\'20.3''E
Po likwidacji królewszczyzny przez Austriaków, jako dobra kameralne Czystogarb - spolszczenie nazwa Czystohorb, sprzedany został w 1819 roku prywatnym właścicielom. We wsi nie było folwarku, a majątek ziemski stanowiły lasy. W okresie II Rzeczypospolitej obok Łemków w Czystogarbie żyli Cyganie, którzy zajmowali się handlem końmi, jak również przemytem z Czechosłowacji koni i eteru. Ich osada znajdowała się za wsią Pustki. Mieszkało tu również kilkunastu Polaków oraz trzy rodziny żydowskie. Według danych z 1931 r. wieś zajmowała 15, 54 km2, a w 124 domostwach mieszkało 775 ludzi. Pod koniec II wojny światowej, 29 września 1945 roku doszło tu do krwawych walk Wojska Polskiego z oddziałami UPA. W roku 1946 ludność została wysiedlona do ZSRR. Niewiele osób pamięta, że kiedyś znajdowała się tu drewniana, filialna cerkiew, wybudowana w narodowym stylu ukraińskim, konsekrowana w miejscu wcześniejszej w 1900 roku. Była trój kopułową świątynią wzniesioną przez cieśli sprowadzonych z Huculszczyzny. Była, ponieważ spłonęła w 1943 lub w noc sylwestrową 1945 roku. Dzisiaj możemy zobaczyć tylko ocalałą z płomieni podmurówkę, którą otacza wieniec starych drzew. Oczy nasze ujrzą również zachowaną południową część cmentarza. Obecnie wieś odżywa przy drodze do Wisłoka Wielkiego – okolice Pustek, gdzie znajduje się piękna rzymskokatolicka kaplica. Źródło: Urząd Gminy w Komańczy
|
Opracował: | Agata Bałchan / ZETO-Rzeszów |