Wioska leżąca na Pogórzu Bukowskim, przy głównej drodze prowadzącej ze Sanoka do Rzeszowa. We wsi mieszka niemal 500 osób. We wsi istnieje nowy kościół, szkoła podstawowa oraz dom weselny-hotel. Szerokość geograficzna 4934\'34.4N
Długość geograficzna 22 9\'4.06''E
Historia
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1439 r. Wieś pojawia się wówczas pod nazwą Czertesch. Następnie występuje jako Czartersz (1442 r.), Czarteza (1448 r.), Czeresz i Masch de Czertesz (1464 r.) oraz Czertez (1515 r.). Do 1772 r. wieś wchodzi w skład królewszczyzny i podlega wójtowi sanockiemu, a następnie staroście. Z czasem staje się własnością Urbańskich., zaś w latach 1870 - 1900 właścicielem dóbr była rodzina Słoneckich. Pierwsza cerkiew prawosławna w Czerteżu powstała prawdopodobnie w 1448 r. W 1946 r. ukraińską ludność Czerteża wywieziono do ZSRR.
Zabytki
Głównym zabytkiem wsi jest cerkiew grecko-katolicka p.w. Przemienienia Pańskiego, parafialna, zbudowana w 1742 r., remontowana w 1836 r. (zastąpiono wówczas kopuły nad babińcem i prezbiterium dachem kalenicowym – dwuspadowym, oraz wykonano sklepienia kolebkowe). Kolejny remont miał miejsce w 1921 r. ( przebudowano wówczas elewację zachodnią, dachy i chór). W 1967 r. zrekonstruowano okna. Po 1946 r. przeszła w użytkowanie kościoła rzymsko-katolickiego. Od 1995 r. ponownie staje się własnością greko-katolików.
Budynek ma konstrukcję orientowaną, zrębową z ostatkami, jest kryty gontem, postawiony na kamiennej podmurówce. Nawę wieńczy cebulasta, ośmiodzielna kopuła na ośmiobocznym bębnie, zwieńczona pozorną latarnią. Ikonostas nie zachował się – częściowo znajduje się w zbiorach MBL Sanok. We wnętrzu dwa ołtarze boczne manierystyczne i polichromie przedstawiające św. Olgę i św. Włodzimierza (częściowo uszkodzona). Przed świątynią stoi dzwonnica, drewniana, szalowana deskami, kryta gontem. Dach namiotowy zwieńczony pozorną latarnią, wzniesiona w 1887 r. przez cieślę Seńko Kiktę. Remontowana ostatnio w 1960 r.
|