Polski / Polski  English / Angielski  Русский / Rosyjski
E-mail:
Hasło:
» Załóż konto
» Zaloguj podpisem elektronicznym

Dobra



Wieś leżąca na Pogórzu Przemyskim, nad Sanem.

Szerokość geograficzna 4938\'43.8''N

Długość geograficzna 2217\'59''E



Historia


Pierwsze informacje o wsi, założonej na prawie ruskim, pochodzą z 1402 r. Miejscowość określano wówczas jako "Dobre Pole". 28 czerwca tego roku  Władysław Jagiełło nadał to miejsce służkom królewskim z Ulucza, braciom stryjecznym o imionach Yury, Zany, i Dimetrius i ich braciom. Wraz ze wszystkimi dochodami, czynszami, rolami, polowaniem, barciami, z jednoczesnym obowiązkiem udziału w wyprawie wojennej z 3 łucznikami oraz służby wobec zamku sanockiego na koniach. Jeden z przysiółków Dobrej otrzymał nazwę Ratna, co wywodzi się zapewne od staroruskiego słowa tarnik, czyli wojownik.


W 1433 r. istniała tu już parafia prawosławna. W 1467 r. mieszczanin sanocki, Jan Koczan, nabył część wsi. Nowy przywilej lokacyjny wydaje w 1564 r. król Zygmunt August, zwiększając jednocześnie powinności wobec zamku do 5 konnych, uzbrojonych, na potrzeby wyprawy wojennej. W 1565 r. Dobra została podzielona na Szlachecką i Rustykalną, potomkowie założycieli otrzymali godność szlachecką, a sejm zwolnił mieszkańców od obowiązku płacenia czynszu.


W XVII w. wieś stanowiła własność Chyleńskich. W XIX i XX w. przeszłą w posiadanie Cieszanowskich.Przed wojną miejscowość liczyła 14 przysiółków i liczyła 2 tys. mieszkańców. Po wybuchu II wojny światowej, w 1939 r. wieś znalazła się po stronie radzieckiej. W 1941 r. została zajęta przez wojska niemieckie. Po wojnie większość mieszkańców Dobrej wywieziono. W 1946 r. na Ukrainę, a w 1947 r. na „Ziemie Odzyskane”. Wówczas we wsi pozostało tyko 10 rodzin.


    W części wsi zwanej Ropa wydobywano do niedawna ropę (olej skalny) dla potrzeb gospodarczych. Istnieje tu jeszcze jej naturalne źródło. W Dobrej pozyskiwano również sól, z tutejszych źródeł solnych, a solankę odwarzano jeszcze w okresie drugiej wojny.  Za wioska znajduje się małe jeziorko osuwiskowe, nazywane „Morskie Oko”.

Zabytki

 

  • Cerkiew p. w. Świętego Mikołaja, pierwotnie grecko-katolicka, parafialna. Od 1946 r. kościół rzymsko-katolicki, filia parafii Mrzygłód. Drewniana, zrębowa, szalowana deskami w pionie, orientowana, trójdzielna. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, z zakrystią od północy, podmurowana. Dach kalenicowy, dwuspadowy, kryty blachą. Nad prezbiterium, nawą i babińcem ośmioboczne wieżyczki z pozornymi sygnaturkami, kryte baniastymi hełmami. Wewnątrz strop płaski.
    Wzniesiono ją w 1879 r. W latach 1899 – 1904 wykonano zdobiącą wnętrze polichromię figuralną, autorstwa Antoniego i Michała Bogdańskich, przy udziale Mikołaja Demkowicza. Ikonostas z lat 1899-1904, malowali Bogdańscy. We wnętrzu znajduje się też  XIX-wieczna kropielnica kamienna w kształcie kielicha. W 1944 r. dach cerkwi został uszkodzona pociskiem.

    Świątynię odnowiono w ostatnich latach, odtwarzając centralną wierzę nad nawą. Cerkiew otoczona jest  kamiennym murkiem, na przycerkiewnym cmentarzu znajdują się stare nagrobki . Od strony prezbiterium stoi dzwonnica, wzniesiona w XVII w., trójkondygnacyjna. Na jej pierwszym piętrze znajduje się pomieszczenie, z wyciętym otworem po ikonostasie, który obecnie  znajduje się w składnicy ikon w Łańcucie.  Sugeruje to istnienie dzwonnicy jako oddzielnej cerkwi wieżowej.  Dolna kondygnacja jest murowana z kamienia i otynkowana. Ostatnia kondygnacja przeznaczona była na dzwony. Dzwonnica zwieńczona dachem brogowym pobitym gontem. Znajdują się tu dwa dzwony, na jednym z dzwonów data 1627, na drugim 1924. Trzeci, uszkodzony dzwon znajduje się w prezbiterium, po ołtarzem. Dzwonnica jest obiektem filialnym  Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.

  • Dawna plebania grecko-katolicka zbudowana w połowie XIX wieku. Murowana, otynkowana, parterowa, częściowo podpiwniczona. Stoi obok cerkwi, w ostatnich latach opuszczona i zaniedbana.
  • Drewniane chałupy wnękowe z XIX/XX w.
  • Kapliczki XIX i XX wieczne, według tradycji stały przy drodze pątników wiodącej w kierunku Kalwarii Pacławskiej.
  • Cmentarz wiejski z 1834 r.
  • 3 bunkry radzieckie z umocnień tzw. „Linii Mołotowa z lat 1940-41, dobrze zachowane. Jeden na posesji prywatnej obok cmentarza, drugi w połowie wsi pod lasem (najlepiej zachowany), trzeci na terenie leśniczówki.


Szlaki

 

  • Pieszy szlak dydaktyczny - Szlak Ikon, znakowany kolorem niebieskim.
  • Rowerowy szlak dydaktyczny – Szlak Nadsańskich Umocnień – znakowany kolorem czarnym.
  • Szlak wodny – Błękitny San.


Opracował:Konto usunięte




 
Brak komentarzy
Produkcja i Hosting ZETO-RZESZÓW